عوارض مربوط به عدم مصرف شير
در كشور فرانسه الگوى مصرف شير و فرآورده هاى آن به اين صورت توصيه مى شود; شير مايع روزانه نيم ليتر, پنير 35 ـ 25 گرم, محصولات تخميرى مانند ماست 200 گرم و در مورد زنان باردار و شيرده و همچنين زنان بالاى 45 سال و افراد سالخورده اين ارقام اضافه مى شود. عوارض عمده ناشى از كاهش مصرف سرانه محصولات لبنى را مى توان چنين برشمرد:
1ـ به هم خوردن تعادل كلسيم خون
۲ـ پوكى استخوان به ويژه در زنان بالاى 40 سال,
۳ـ عقب افتادگى رشد استخواني كودكان
۴ـ بيمارىهاى استخوان و دندان و لثه,
۵ـ افزايش بيمارىهاى عفونى,
۶ـ نارسائى هاى بينائى,
۷ـ كوتاهى عمر و پيرى زودرس,
۸ـ بيمارىهاى عصبى و ايجاد اختلال در خواب.
نياز به كلسيم و ويتامين D در مقاطعي از زندگي بالاتر ميباشد. اين مقاطع شامل رشد سريع جنيني در دوران جنيني، شيرخواري، مراحل اوليه كودكي و بلوغ، بارداري و شيردهي است و كمبود ويتامين D و كلسيم در اين دوران نمود بيشتري پيدا ميكند.در بررسي ميزان ويتامين D در جمعيت قند و ليپيد تهران ,كمبود ويتامين D در يك سوم جمعيت و به ويژه در زنان در سنين باروري مشاهده گرديد. در101خانم باردار مورد بررسي در يك مطالعه مشاهده گرديد كه 19 درصد از زنان باردار داراي كلسيم كمتر از 6/8 ميلي گرم در دسي ليتر هستند و 20 درصد از زنان دچــار كمبود شديد 25 هيـــدوركسي ويتامين دي (10nml/l >) وچـهل درصد دچار كمـــبود خفيف ويــــــتامين دي (25-10 nml/l) مي باشند.بر اساس يافتههاي اين پژوهش كمبود ميزان كلسيم و ويتامينD در زنان باردار تهراني قابل توجه ميباشد. به تبعيت از اين عوارض, مسائلى چون عدم كارآيى, عدم تحمل كار طولانى, خستگى و كاهش بهره هوشى نيز به همراه دارد, به اين لحاظ توصيه مى شود كه مصرف شير در طول زندگى بايد استمرار داشته باشد و مصرف آن قطع نشود.
طي بررسي هاي انجام شده اغلب كودكان دچار عقب افتادگي رشد قد دچار كاهش تراكم استخواني بدنبال عدم مصرف شير و لبنيات هستند.
افراد به ويژه زنان و كودكاني كه شير دوست ندارند, بستني بخورند بستني هاي سفيد رنگ مطمئن تر هستند دربرخي‌بستني هاي رنگي, رنگهاي غير مجاز وجود دارد كه براي مغز و اعصاب مضر است. توصيه ميشود بستني به عنوان دسر پس از غذا مصرف شود زيرا مصرف اين‌ماده غذايي در ميان وعده ها به ويژه در كودكان باعث بي ميلي به غذا ميشود
سويا جزء غلات است و شير آن همچون مايع پنير قابليت انعقاد پذيري دارد؛ همچنين از نظر پروتئينهاي گياهي غني است .
شير سويا با داران بودن 60 تا 90 درصد ارزش غذايي شير گاو و نداشتن كلسترول مي تواند جايگزين مناسبي براي افرادي باشد كه نسبت به مصرف شير گاو و فرآورده هاي آن حساسيت دارند. همچنين از شير سويا، ماست نيز تهيه مي شود كه با توجه به بافت خامه اي مي تواند در انواع مواد غذايي به جاي محصول مشابه از شير گاز استفاده شود. وجود 5/22 تا 50 درصد پروتئين سويا و وجود ايزوفلاون ها باعث كاهش عوارض يائسگي در زنان، جلوگيري از رشد تومورهاي پروستات در مردان و پيشگيري از امراض قلبي و سرطان از جمله اثرات مفيد از سويا و محصولات آن مي باشد.
