هميشه
راه‌هاي ميان‌بر و کوتاه‌تر بيشتر انتخاب مي‌شوند. اين قضيه را مي‌توان از
رشد قارچ‌گونه تبليغات مختلف و فريبنده براي لاغري و تناسب اندام فهميد.
ديگر کمتر کسي است که نداند تنها راه درمان چاقي، رژيم‌غذايي سالم، تحرک
بدني و پرهيز از پرخوري است، با وجود اين، بازار پودر و ژل و چاي، گن و
هزاران محصول لاغري ديگر هنوز داغ‌داغ است....
تبليغات
مختلف براي لاغرشدن در ماهواره و نشريه‌ها و اينترنت اين روزها زياد شده و
به راحتي افراد را فريب مي‌دهد. براي آشنايي با عملکرد آنها و ادعاهايي که
در مورد محصولاتشان بيان مي‌کنند را مورد بررسي قرار داده ايم:
1- کفش لاغري
اين
محصول که قرار است مشکل اضافه‌وزن و چاقي خيلي از افراد زودباور را حل
کند، هم در ماهواره زياد تبليغ مي‌شود و هم در اينترنت و مجله‌ها. از آنجا
که اين کفش شبيه کتاني است، خواه‌ناخواه کمي بعضي‌ها را قانع مي‌کند که با
دويدن با آن، شايد وزنمان کمتر شود. در توضيحات اين تبليغ بيان شده، از
جديدترين تکنولوژي روز دنيا در طراحي آن استفاده شده که با فعال‌سازي
ماهيچه‌هايي که تا پيش از آن استفاده چنداني از آن نمي‌شد، از پاشنه گرفته
تا انگشتان، باعث حرکت پا مي‌شود و هنگام هرگونه فعاليتي، بدن را وادار به
سوزاندن کالري بيشتر مي‌کند.
واقعيت چيست؟
ظاهر
بسياري از تبليغات براي لاغرشدن، علمي است، اما در حقيقت هيچ مبناي
علمي‌اي ندارند. بايد بدانيم حرکت با عضلات انجام مي‌شود و وقتي راه
مي‌رويم، انرژي مي‌سوزانيم، سطح سوخت‌وساز بدن بالا نگه‌داشته مي‌شود و
همين مساله باعث کاهش وزن مي‌شود. فعاليتمان زياد باشد و بدويم و راه
برويم، هم همين اتفاق مي‌افتد چون مکانيسم عضلات ما اينگونه است و ربطي به
يک نوع خاص کفش ندارد. از سوي ديگر 2 نقد مهم به استدلال سازندگان اين کفش
وجود دارد؛ اول آنکه ما در بدن هيچ ماهيچه غيرفعالي نداريم که استفاده از
يک کفش بخواهد آن را فعال کند. دوم آنکه چگونه کفش ميتواند يک ماهيچه را
فعال کند؟ انرژي ماوراءالطبيعه دارد؟ چه نيرويي در کفش است که ماهيچه‌هاي
بدن را فعال مي‌کند؟
قبل
از هر چيز بهتر است با مکانيسم حرکت آشنا شويم. حرکت، عامل مصرف انرژي
است. انرژي‌اي که براي جابجايي استفاده مي‌کنيم، ناشي از فرمان‌هايي است که
از مغز به عضلات صادر مي‌شود و عضلات را منقبض و منبسط و امکان حرکت را
برايمان فراهم مي‌کند. سوزاندن چربي هم به ميزان سرعت و مدت‌زمان حرکت
بستگي دارد. وقتي مدت‌زمان حرکت بيشتر مي‌شود، قسمتي از انرژي و قندهاي
ذخيره‌شده بدن مي‌سوزد و اگر مدت‌زمان آن بيشتر باشد، اسيدهاي چرب آزاد شده
در بدن به انرژي تبديل مي‌شود. با اين اوصاف، کفش هيچ مکانيسمي براي فعال
کردن عضلات ندارد و فقط از نظر راحتي هنگام دويدن و راه‌رفتن به ما کمک
کند.
اين
کفش‌ها به خودي خود نمي‌توانند ماهيچه‌ها را فعال کنند و کالري بسوزانند،
مگر آنکه درون کفش‌ها دستگاه ويبراتوري نصب باشد که به صورت متناوب به
ماهيچه‌ها شوک الکتريکي وارد کند و به شکل موضعي بتواند مقدار بسيار ناچيزي
انرژي بسوزاند. اين کفش چنين قابليتي ندارد و اگر هم چنين دستگاهي درون آن
نصب مي‌شد، نمي‌توانست درمان چاقي باشد، چون فقط تحرک ميتواند چربي را
بسوزاند و اين ارتباطي به نوع کفش ندارد.
2- گن لاغري
اين
گن فناوريي دارد که ميتواند جريان هوا را در سراسر آن زياد کند و باعث
تعريق شود و علاوه بر اينکه مي‌توانيد سايز کم کنيد، چربي‌هاي بدن نيز آب
مي‌شود. همچنين براي آب کردن چربي‌هاي اطراف ران، باسن، سينه، شکم و پهلو
بسيار مناسب است.
عملکرد
گن شبيه سوناست، يعني راه مبادله هوا را مي‌بندد و به علت تعريق، آب
ميان‌بافتي از بدن خارج مي‌شود و همين خروج آب از بدن ميتواند باعث کاهش
سايز فرد شود. اين عمل در اصطلاح علمي تغذيه، لاغر شدن نيست بلکه از
دست?دادن آب بدن است و بلافاصله بعد از خوردن آب، دوباره فرد به حالت قبلي
برمي‌گردد. علاوه بر آن، برخي گن‌ها نيز با ضربه‌هايي که به بدن مي‌زنند،
باعث منبسط و منقبض شدن عضلات مي‌شوند در حالي که در اين زمينه هيچ فرماني
از مغز صادر نشده است. نکته مهم اينجاست که اين انرژي نه از بدن خارج
مي‌شود و نه از بين مي‌رود بلکه به نور، حرارت و حرکت تغيير شکل مي‌دهد. در
بدن افرادي که اضافه‌وزن دارند، چربي متراکم است و هر کيلو چربي 6500 تا
7000 کيلوکالري انرژي دارد. اين ميزان چربي با پوشيدن گن يا تحريک عضلات آب
نمي‌شود، بلکه فقط تحرک بدني ميتواند، چربي را به انرژي و بعد به حرارت
تبديل کند.
چنين
ادعايي پايه علمي ندارد. توجه داشته باشيد بدن ما تابع قانون پايستگي
انرژي و ماده است يعني بايد دخل و خرج انرژي منفي شود تا لاغر شويم. گن با
ايجاد گرما، حرارت يا تعريق نمي‌تواند انرژي و چربي بدن را بسوزاند. اگر
باز هم قانع نشديد، از خود بپرسيد اگر اين روش واقعا کارساز است، چرا در
هيچ کنگره علمي‌اي مطرح نشده يا اگر يک گن قابليت سوزاندن چربي بدن را
دارد، چرا سازنده آن تاکنون جايزه نوبل نگرفته است؟
3- ژل لاغري، لاغري سريع در 3 روز
در
توضيحات اين ژل آمده است، اين ژل به‌طور معجزه‌آسايي چربي‌هاي ذخيره‌شده
در پوست را کاهش و سوخت‌وساز چربي را افزايش مي‌دهد و درنتيجه باعث لاغرشدن
مي‌شود. همچنين اين ژل در پوست نفوذ مي‌کند و به‌طور موثر چربي‌ها را
مي‌سوزاند. علاوه بر آن، صددرصد گياهي و مورد تاييد اتحاديه اروپا و وزارت
بهداشت ايران است.
نهايت
کاري که ژل ميتواند انجام دهد، ايجاد تعريق در پوست است و اصلا نمي‌تواند
باعث سوزاندن چربي در بدن شود. در ضمن اگر چنين يافته‌هايي صحت دارد و در
آمريکا و اروپا مورد تاييد است، پس چگونه 60 درصد مردم آمريکا و 40 درصد
اروپايي‌ها دچار چاقي مفرط هستند و سالانه هزينه‌هاي هنگفتي صرف عوارض چاقي
در آنجا مي‌شود.
برخي
ترکيب‌هاي دارويي مي‌توانند به صورت موضعي در درمان سلوليت و چربي‌هاي
موضعي خاص تا حدودي موثر باشند. اين ترکيب‌ها در کنار روش‌هاي ليزرتراپي و
هورمون‌درماني بيشتر جنبه درماني دارند و تحت شرايط خاص زير نظر پزشک و
براي افراد خاص به کار مي‌روند. البته بايد بدانيم مصرف مداوم آنها عوارض
جانبي متعددي دارد. اينکه يک ژل بتواند از طريق پوست جذب شود و چربي‌هاي
بدن را بسوزاند، هرگز در علم به اثبات نرسيده است.
4- صابون لاغري جنسينگ
اين
محصول ترکيبي از عصاره جنسينگ، آلوئه‌ورا و ويتامين E است. اگر در هر 12
ساعت يک بار از اين صابون استفاده شود، باعث کاهش بافت‌هاي چربي و
سلوليت‌ها در بازوها و ران‌ها مي‌شود.
جنسينگ
ماده مفيدي است که ميتواند توانايي جنسي و بعضا بدني را در شرايط خاص
افزايش دهد اما اين خاصيت در همه افراد صدق نمي‌کند. از سوي ديگر، سلوليت
ماده‌اي زائد و سمي است که بدن نتوانسته آن را از راه طبيعي دفع کند
بنابراين در قسمت‌هايي از بدن مي‌ماند. سلوليت‌ها هرگز با جنسينگ يا
آلوئه‌ورا از بين نمي‌روند بلکه راه‌هاي درماني خاصي براي رفع آنها وجود
دارد.
جنسينگ
يک ترکيب گياهي است که مصرف آن ميتواند متابوليسم بدن را افزايش دهد و به
سوخته شدن کالري کمک کند، اما به شرطي که خورده شود نه آنکه به صورت
صابون مورد استفاده قرار گيرد. علاوه بر آن، تبليغات زيادي از خواص مفيد
موادغذايي سوءاستفاده و آن را بزرگنمايي مي‌کنند.
جنسينگ و آلوئه‌ورا براي سلامت پوست مناسب است نه براي لاغرشدن و کاهش چربي بدن.
5- کمربند لاغري ويبروشيپ
يک
خانم جوان روي مبل در منزلش نشسته و مشغول خواندن روزنامه است، در حالي
که يک کمربند لاغري نيز به بدنش بسته است. اين تصويري است که در ماهواره از
کمربندهاي لاغري نشان داده مي‌شود. در معرفي اين محصول بيان مي‌شود که
علاوه بر قابليت استفاده براي از بين بردن چربي و چاقي در ناحيه کمر، ران و
باسن اين توانايي را دارد که براي عضلات بازوها، ساق پا، دور سينه و
سرشانه نيز استفاده شود. به عنوان ماساژور و تسکين‌دهنده درد نيز کاربرد
دارد!
اين
کمربندها امواج الکتريکي را به قسمت‌هاي مختلف بدن وارد مي‌کنند که در
کنار دويدن و راه رفتن و به‌طور کلي تحرک، شايد بتواند مقداري کالري
بسوزاند، اما اينگونه نيست که فرد هر چه دوست دارد غذا بخورد و به اميد
اينکه از کمربند لاغري استفاده مي‌کند، هيچ تحرکي نداشته باشد. بايد بدانيد
در روز 10 گرم و در سال 3 کيلوگرم به وزنمان اضافه مي‌شود يا بايد 3 روز
غذا نخوريم يا در روز 1000 کيلوکالري از رژيم غذايي‌مان کم کنيم تا وزنمان
کم شود. در بسياري از مواقع، انرژي غذا بسيار بيشتر از فعاليت روزانه ماست
که همين امر باعث چاقي مي‌شود.
شايد
لرزاندن و ماساژ عضلات بتواند مقداري کالري بسوزاند اما اين مقدار آنقدر
ناچيز است که حتي با 10 دقيقه پياده‌روي نيز قابل مقايسه نيست. در حقيقت
اين کمربند نقشي در لاغري و کم‌کردن وزن ندارد.
وقتي
يک فرد ورزش هوازي انجام و همراه آن ورزش‌هايي براي چربي‌هاي موضعي در
برنامه خود قرار دهد و کالري دريافتي در برنامه غذايي خود را کم کند،
استفاده از کمربند ميتواند به لاغر شدن?اش کمک کند.
6- چاي لاغري!!
اين
روزها از خواص چاي سبز بسيار گفته مي‌شود و يکي از خواص ويژه آن کاهش وزن
بيان شده است. علاوه بر آن، در تبليغات اينترنتي تبليغ چايي شده که
ميتواند در يک ماه باعث 3 تا 7 کيلوگرم کاهش وزن شود. مکانيسم اين چاي
به‌گونه‌اي است که با کاهش ترشح آنزيم آميلاز بزاق و روده باعث کاهش شديد
ميزان جذب قند غذاي مصرفي مي‌شود و درنهايت منجر به چربي‌سوزي در بدن خواهد
شد. حتي به رژيم غذايي و فعاليت بدني نيازي نيست.
چاي
سبز در کل فرآيندي که فرد خواهان کاهش وزن خود است حدود 200 تا 300 گرم
ميتواند باعث لاغر شدن فرد شود که در مقايسه با متابوليسم سوخت‌وساز چربي
فقط 2 تا 3 درصد مفيد است. موضوع مهم ديگري که بايد بدانيد اين است که
خوردن هيچ ماده‌اي باعث لاغر شدن نمي‌شود، درنتيجه اينکه فکر کنيد با خوردن
چاي سبز لاغر مي‌شويد، يک مسير انحرافي است. آنچه در مورد چايي که در
تبليغ بيان شده، مثل کاهش وزن 3 تا 7 کيلوگرم در ماه کاملا غيرعلمي و غلط
است و اگر آنزيم آميلاز از کار بيفتد، پس قند در کجاي بدن مي‌رود؟ آنقدر
آنزيم آميلاز در بدن زياد است و موثر و قوي ايفاي نقش مي‌کند که در مدفوع
ما قند هضم نشده نمي‌بينيم، بنابراين اين ادعا نيز دروغ و غلط است.
چاي
نمي‌تواند روي آنزيم آميلاز تاثير بگذارد و چنين ادعايي پايه علمي ندارد.
چاي سبز ماده مفيدي است، اما بدن ما تابع اصل تعادل، تنوع و تناسب در تغذيه
است. علاوه بر آن، بدن انسان به مصرف 50 ريزمغذي به صورت متعادل نياز دارد
که کمبود آن ميتواند منجر به سوءتغذيه شود، بنابراين اگر بخواهيم يک ماده
غذايي را زياد مصرف کنيم، به اين اميد که باعث لاغري مي‌شود، اولا بدن
دچار کمبود ريزمغذي‌هاي مفيد مي‌شود از سوي ديگر عوارضي نيز در پي دارد.
حداکثر
اثري که چاي در بدن دارد، افزايش متابوليسم است و اينکه قند را جذب نکند.
اصلا چنين خاصيتي در مورد هيچ نوع چايي ذکر نشده است. علاوه بر آن، چاي
در صورتي ميتواند مفيد باشد که مصرف آن از اصل تعادل پيروي کرده باشد.
6- قرص چربي‌سوز
يکي
از مهم‌ترين محصولات بحث‌برانگيز لاغري، همين قرص چربي‌سوز است. ترکيبات ناشناخته و خطرناک و وابسته کننده در اماکن ورزشي و ... توزيع و با قيمتهاي بسيار بالا بفروش ميرسد برخي از ترکيبات اينگونه قرصهاي دست ساز و بدون تاييد شامل
1_ قرص ضد اشتها رداکتيل يا سيبوترامين يا مريديا که دارويي اعتياد آور و سرطانزا است و مصرف اين دارو ميتواند با
عوارض قلبی عروقی شديدی همراه باشد و در بیماران با سابقه ابتلا به بیماری
های قلبی عروقی ممنوع است. ساير عوارض جانبی معمولی نظیر خشکی دهان،
سردرد، یبوست و بی خوابی را هم به همراه دارد و از آنجایی که موجب افزایش
فشار خون جزیی می شود، برای افراد مبتلا به فشار خون توصیه نمی گردد. به
طور کلی مصرف این دارو در افرادی که سابقه بیماری قلبی، بیماری کلیوی،
کبدی، سنگ کیسه صفرا، بیماری های غده تیروئید و آب سیاه هستند، نیز توصیه
نمی گردد. خانم های باردار و شیرده و بچه های زیر 16 سال و افراد بالای 65
سال هم نباید از این داروی لاغری استفاده کنند.
2- گروه دیگری از داروهای چربی سوز هم هستند که مهار کننده جذب چربی هستند و
باعث می‌شوند چربی وارد چرخه سوخت بدن نشود اما به طور کلی داروهای چربی
سوزی که سوخت و سوز بدن را بالا می‌برند چند مشکل ایجاد می‌کنند که
بی‌احتیاطی و ناآگاهانه مصرف کردن آنها می‌تواند موجب مرگ شود.
دارويي
به نام «ونوستات» که اصل آن سوئيسي است وجود دارد که چربي‌سوز نيست بلکه
بخشي از چربي غذا را دفع و آنزيم ليپاز که مسوول هضم است، بلوکه و غيرفعال
مي‌کند. حداکثر مقداري که ميتواند باعث دفع چربي شود، 10 گرم در روز است
که باعث عدم جذب ويتامينهاي حياتي مانند A E K D , ... , اسيدهاي چرب ضروري بدن و ايجاد سنگهاي صفرا و کليوي و ... مي گردد در حالي که با رژيم مناسب مي‌توان بدون عارضه وزن کم کرد. بسياري از
بيماران تصور مي‌کنند اين دارو آنها را لاغر مي‌کند در صورتي که پزشک بايد
به آنها بگويد که هيچ روشي جز تحرک بدني و رژيم غذايي مناسب نمي‌تواند فرد
را لاغر کند.
